wystawa
Strój Rusinów Szlachtowskich
Zapraszamy na wystawę poświęconą ubiorowi Rusinów Szlachtowskich, górali niegdyś zamieszkujących cztery wsie koło Szczawnicy. Będzie można zobaczyć co ubierali na co dzień, a co od święta i dowiedzieć się jaki wpływ na kształtowanie się ich stroju miały mody grup sąsiednich.
STRÓJ KSENI I FIODORA, SEMANA ...
Czuha, oplycza, chołośnie, haci, chlywek, klaczenica, tocenica, lajbyk, huńka – to tylko, niektóre dziś już zapomniane nazwy poszczególnych części odzienia w jakim chodziły panny i mężatki, kawalerowie i żonaci mężczyźni ze Szlachtowej, Jaworek, Białej Wody i Czarnej Wody, wsi Rusi Szlachtowskiej.
Czuha, oplycza, chołośnie, haci, chlywek, klaczenica, tocenica, lajbyk, huńka – to tylko, niektóre dziś już zapomniane nazwy poszczególnych części odzienia w jakim chodziły panny i mężatki, kawalerowie i żonaci mężczyźni ze Szlachtowej, Jaworek, Białej Wody i Czarnej Wody, wsi Rusi Szlachtowskiej.
Jawirska howirka – „mowa rusnacka” kryła jeszcze wiele charakterystycznych dla tej gwary nazw stroju, architektury i obyczajów, tego wszystkiego, co odróżniało tamtych mieszkańców od sąsiednich grup etnograficznych. W stroju Rusinów Szlachtowskich było wiele elementów pierwotnych, jak długie hunie, chołośnie z jednym przyporem, baranie czapki, ale i naleciałości z Zakarpacia: lajbiki, krótkie huńki, czepce, kapelusze filcowe z krezą do góry podwiniętą, kożuchy zdobione safianami i buty z cholewami, a także wpływów „mody szczawnickiej”, przejawiających się głównie w bogatych haftach na chołośniach, huńkach i kamizelkach.
♪ ♫Zagrajże, hudaczku,
na cienkie, na cienkie,
naj se zatańcujom
jaworskie panienke.
Zagrajże, hudaczku,
na grube, na grube,
naj se zatańcujom
jaworskie kozłube. ♪ ♫
♪ ♫Zagrajże, hudaczku,
na cienkie, na cienkie,
naj se zatańcujom
jaworskie panienke.
Zagrajże, hudaczku,
na grube, na grube,
naj se zatańcujom
jaworskie kozłube. ♪ ♫
Prezentowane na wystawie stroje pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem – kolekcji zgromadzonej przed II wojną światową, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie, kolekcji prywatnej Jerzego Starzyńskiego oraz Muzeum Pienińskiego w Szlachtowej.
Unikatowe fotografie udostępnione zostały z Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, archiwum prywatnego Teresy Błaszkiewicz oraz Muzeum Pienińskiego w Szlachtowej wykonane przez Adama Stadnickiego.
Unikatowe fotografie udostępnione zostały z Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, archiwum prywatnego Teresy Błaszkiewicz oraz Muzeum Pienińskiego w Szlachtowej wykonane przez Adama Stadnickiego.