Fotoceramika – portret kobiety

Informacje

Nr inwentarza

MNS/MS/415 – A

Dział

Dział Artystyczny Muzeum Pienińskiego

Technika

Fotoceramika, 38 cm x 33 cm

Materiał

Ceramika, drewno

Klasyfikacja praw autorskich

Opis

Fotoceramika, czyli zdjęcie wykonane na porcelanowej płytce, przedstawia młodą kobietę w pozycji siedzącej, z twarzą skierowaną w stronę widza. Włosy w kolorze blond upięte w wiktoriańską fryzurę: wysoki kok, otoczony warkoczem, nad czołem krótka grzywka. W uszach długie, złote kolczyki, na szyi ciemnozielona aksamitka ze złotą przypinką. Kobieta ubrana w jasnoniebieską suknię z tiurniurą, głębokim dekoltem z bertą i krótkimi rękawkami wykończonymi białą koronką.

Na nadgarstku cienka, złota bransoletka z kamieniami, na palcu serdecznym złoty pierścionek. Na prawej ręce złota bransoletka w formie stylizowanej róży. W prawej dłoni kobieta trzyma złożony wachlarz. Fotografia oprawiona w bogato zdobioną, drewnianą ramę wykonaną w Krakowie w „Fabryce robót pozłotniczych i rzeźbiarskich” Aleksandra Krywulty (rodzinna firma wyrabiała w różnych stylach ramy, ołtarze, ambony, feretrony itp.)

Technika fotografii na ceramice polega na umieszczeniu obrazu fotograficznego na podłożu ceramicznym, a następnie na wypaleniu w wysokiej temperaturze. Pierwszy proces tego typu opracował w 1855 roku Pierre Michel Lafon de Camarsac. W Warszawie pierwsze fotografie na ceramice wykonywał w 1860 roku wędrowny fotograf, o czym można było przeczytać w Kurierze Warszawskim z 1860 roku: „z wielką zręcznością wszelkie fotografje z portretów i krajobrazów przenosi i wykańcza na porcelanie, emalji i szkle, kości słoniowej. Tym sposobem dziś już z łatwością na filiżankach i t. można mieć portret miłych nam osób”

Warszawscy fotografowie zaczęli wytwarzać je nieco później: w 1864 r. Michał Maurycy Trzebicki, a w 1865 r. zakład Karola Beyera. Z tego drugiego pochodzą najstarsze znane polskie przykłady wykorzystania tej techniki. Są to trzy zdjęcia ze zbiorów Muzeum Historycznego m.st. Warszawy: jedna fotografia grupowa, przedstawiająca rodziny Beyerów, Hauszyldów i Krysińskich (1864) oraz dwa autoportrety Beyera (1865-1867). Nasz eksponat jest niewiele młodszy, ponieważ data, która na nim widnieje to rok 1876.

Dla nas bardzo ważna jest sygnatura, jaka widnieje na odwrocie porcelany. Fotografia została pokolorowana przez Władysława Szalaya (1837-1880), syna Józefa Szalaya – właściciela Uzdrowiska w Szczawnicy. Władysław, obdarzony był talentem artystycznym i kształcił się w Szkole Rysunku i Malarstwa w Krakowie. W zbiorach naszego Muzeum znajduje się kilka prac jego autorstwa m.in. unikatowa kolorowa litografia z 1872 r. przedstawiająca kilka widoków ówczesnego zdrojowiska.

Zagadką pozostaje kim jest tajemnicza, piękna, młodziutka kobieta, czyżby Alojza Steyskal, którą Władysław poślubił gdy miała zaledwie 16 lat?