Obiekt
Obraz malowany na szkle "Zbójnicy na Dunajcu"
Informacje
Nr inwentarza
MNS/MS/1199-E
Dział
Dział Etnograficzny, Muzeum Pienińskie
Technika
malarstwo na szkle
Materiał
farby olejne, szkło
Klasyfikacja praw autorskich
Opis
Sezon flisacki w pełni. Na Dunajcu tłoczno jak na „Zakopiance”, między góralskimi łodziami – kajaki, pontony raftingowe i deski SUP. Nie to, co dawniej, kiedy na wartkim nurcie Dunajca można było zobaczyć tylko kolorowych flisaków. Od ponad 200 lat spływ przełomem Dunajca jest największą atrakcją Pienin.
Józef Szalay organizował spływ dla kuracjuszy uzdrowiska w Szczawnicy i przez to upowszechnił go, nadając mu szczególną oprawę. Spływano wówczas we flotyllach utworzonych z kilkunastu tratw. Na czele łódź flagowa, udekorowana barwami narodowymi oraz sztandarem flisaków z godłem i wizerunkiem św. Kingi. W niej siadał sam „admirał” floty dunajeckiej Salamon, Józef Szalay i umieszczano moździerze. Strzelano z nich na wiwat w miejscach, gdzie najlepiej odpowiadało echo. Następnie płynęła orkiestra zdrojowa, za nią pozostali goście. Śpiewano patriotyczne pieśni, wznoszono toasty. W 1934 r. powstało Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich na Rzece Dunajec, które zajęło się organizacją spływu.
Prezentowany przez nas eksponat z Muzeum Pienińskiego to obrazek na szkle ze scenką rodzajową przedstawiającą pięciu zbójników płynących tratwą przez Przełom Dunajca. Każdy z nich ubrany w strój góralski, na głowach zbójnickie czako, w rękach strzelby. Jeden ze zbójników „prowadzi” tratwę tzw. „spryską”. Jego autorem jest Andrzej Gałek syn znanego pejzażysty tatrzańskiego Stanisława Gałka (1876-1961). W latach 30. i 40. studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Jego prace po wojnie sprzedawane były m. in. w "Cepelii". Wówczas przyjęty został także do Związku Polskich Artystów Plastyków w Krakowie. Jego malarskie prace na szkle stanowiły element wystroju licznych budynków, z których wymienić należy "Dom Turysty" czy hotele sieci Orbis w Zakopanem. Kompozycje prac Gałka operują głównie motywami związanymi z życiem i legendami regionu podhalańskiego.
Anna Wawrzczak