wystawa
W 140. rocznicę uruchomienia Galicyjskiej Kolei Transwersalnej Zwardoń-Husiatyn 1884-2024
16 grudnia 2024 roku minie 140 lat od oddania do eksploatacji Galicyjskiej Kolei Transwersalnej – połączenia kolejowego liczącego 750 kilometrów długości, poprowadzonego od Zwardonia, przez Żywiec, Suchą, Nowy Sącz, Grybów, Zagórz, Stanisławów do Husiatyna – biegnącego na sporym odcinku równolegle do linii Kraków–Lwów. Zapraszamy do oglądania wystawy planszowej prezentującej pierwsze dwudziestolecie (1884-1904) eksploatacji odcinka Chabówka–Nowy Sącz.
Linia powstała ze złączenia w całość istniejących fragmentów dróg żelaznych z nowo wybudowanymi odcinkami Zwardoń–Żywiec–Nowy Sącz (184 km), Grybów–Zagórz (114 km) i Stanisławów–Husiatyn (146 km), o długości 444 km. Do tego powstały połączenia „poboczne”, służące do skomunikowania nowej linii z istniejącymi kolejami – jak Oświęcim–Skawina–Podgórze (48 km), Sucha–Skawina (62 km) i Zagórzany–Gorlice (5 km), przez co całkowita długość nowo wybudowanych odcinków wyniosła 559 km.
Możemy podziwiać sprawność ówczesnych budowniczych, którzy w ciągu niecałych dwóch lat (1882-1884) wykonali wszystkie prace ziemne, wznieśli budowle inżynierskie jak mosty, przepusty, wiadukty, budynki stacji wraz z budynkami towarzyszącymi, budynki przystanków, magazynów, domków strażniczych…
Dla potrzeb nowej linii w wiedeńskich biurach kolei państwowych powstały projekty techniczne torów, mostów, przepustów i zunifikowanych budowli.
W chwili oddania do użytku, Galicyjska Kolej Transwersalna z odgałęzieniami stanowiła 25% długości wszystkich linii kolejowych na terenie zaboru austriackiego. Dla regionu przez który przebiegała przyczyniła się do wzrostu gospodarczego, dając mieszkańcom oprócz tradycyjnego „okna na świat” także możliwości rozwoju ekonomicznego – czego najlepszym przykładem mogą być dzieje rafinerii w Sowlinach. O jej budowie zdecydowały też względy militarne, a jej przydatność dla potrzeb wojennych została potwierdzona w początkach I wojny światowej, ale to już oddzielna historia.
Dla potrzeb nowej linii w wiedeńskich biurach kolei państwowych powstały projekty techniczne torów, mostów, przepustów i zunifikowanych budowli.
W chwili oddania do użytku, Galicyjska Kolej Transwersalna z odgałęzieniami stanowiła 25% długości wszystkich linii kolejowych na terenie zaboru austriackiego. Dla regionu przez który przebiegała przyczyniła się do wzrostu gospodarczego, dając mieszkańcom oprócz tradycyjnego „okna na świat” także możliwości rozwoju ekonomicznego – czego najlepszym przykładem mogą być dzieje rafinerii w Sowlinach. O jej budowie zdecydowały też względy militarne, a jej przydatność dla potrzeb wojennych została potwierdzona w początkach I wojny światowej, ale to już oddzielna historia.
Tak się złożyło, że w roku swojego jubileuszu, fragment Galicyjskiej Kolei Transwersalnej, stanowiący do tej pory linię kolejową nr 104 Chabówka–Nowy Sącz, został rozebrany i trwają prace nad budową w jego miejsce nowego połączenia, dostosowanego do współczesnych wymogów. Tym niemniej warto zapoznać się początkami kolei przecinającej malownicze tereny Małopolski, biegnącej pośród pięknego krajobrazu, której popularność wzrosła na skutek przejazdów pociągów retro, realizowanych w ostatnich kilkunastu latach przy wsparciu Województwa Małopolskiego.
Ze względu na obszerność tematu, przy ograniczonej ilości miejsca na planszach, niniejszą wystawą staramy się przybliżyć jedynie pierwsze 20 lat funkcjonowania najbardziej nas interesującego odcinka Chabówka–Nowy Sącz. Pokazujemy początki, koncepcje przeprowadzenia trasy, przybliżamy przebieg budowy, użytkowanie w początkach działalności, pokazujemy charakterystyczne budowle, tabor wyprodukowany specjalnie dla nowej kolei, a kończymy na największej katastrofie kolejowej, która wydarzyła się w lipcu 1903 r., a wokół której narosło nieco legend.
Ze względu na obszerność tematu, przy ograniczonej ilości miejsca na planszach, niniejszą wystawą staramy się przybliżyć jedynie pierwsze 20 lat funkcjonowania najbardziej nas interesującego odcinka Chabówka–Nowy Sącz. Pokazujemy początki, koncepcje przeprowadzenia trasy, przybliżamy przebieg budowy, użytkowanie w początkach działalności, pokazujemy charakterystyczne budowle, tabor wyprodukowany specjalnie dla nowej kolei, a kończymy na największej katastrofie kolejowej, która wydarzyła się w lipcu 1903 r., a wokół której narosło nieco legend.