Wydarzenie
"Spotkania z najnowszą historią" - wykłady i filmy poświęcone żołnierzom wyklętym
Pierwszy dzień marca, uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 2011 r., ustanowiony został Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Od wielu lat Muzeum Ziemi Sądeckiej w Nowym Sączu we współpracy z krakowskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej upamiętnia Żołnierzy Niezłomnych – bohaterów antykomunistycznego podziemia i popularyzuje historię tamtych tragicznych dla narodu polskiego lat. Tego zadania–misji, nowosądeckie Muzeum podjęło się organizując każdego roku w ramach cyklu "Spotkania z najnowszą historią" zajęcia edukacyjne w ramach których, podejmowana jest tematyka nierównej walki organizacji i grup niepodległościowych z narzuconą przez Sowietów po II wojnie światowej, władzą.
Wykład wprowadzający (ok. 30 min. - czas do uzgodnienia) oraz film dokumentalny ilustrujący dramatyczne wydarzenia tamtego okresu (do wyboru z poniższego zestawu) to propozycja nasza w 2024 r. Mając na uwadze konieczność przybliżania społeczeństwu prawdy historycznej uważamy, iż może być ona ważnym elementem wychowania patriotycznego i pogłębiać wiedzę młodego pokolenia w tym zakresie.
Poniżej propozycje filmów wraz z krótkim opisem.
1. „Zapora”, reż. K. Starczewski. Film jest dokumentem poświęconym majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu. Na godzinny obraz składają się przede wszystkim wspomnienia podkomendnych „Zapory”, jego kolegów, przyjaciół i członków rodziny. Dobór tych osób oraz ich wypowiedzi czyni z filmu wartką, dramatyczną opowieść o jednym z najwybitniejszych dowódców partyzanckich Lubelszczyzny - cichociemnego, żołnierza polskiego podziemia niepodległościowego, zamordowanego przez komunistów i skazanego przez nich na wieczną niepamięć. Dokument powstał z fascynacji sylwetką „Zapory” i wypowiedziami ludzi, którzy go znali i opowiadali o jego losach. Twórcy filmu postanowili urozmaicić jednak ten materiał, obrazując niektóre wydarzenia animacjami, wykorzystującymi najnowsze zdobycze techniki filmowej i komputerowej. W efekcie wyszło dzieło atrakcyjne wizualnie, interesujące również dla młodego widza. Czas projekcji: 67 min.
2. „Akcja BURZA w okręgu krakowskim”, reż. D. Walusiak. Pod koniec okupacji niemieckiej Komenda Główna Armii Krajowej opracowała nowy plan działania, „wzmożoną akcje dywersyjną" o kryptonimie „Burza". Cel wojskowy zakładał nieustanne nękanie cofających się wojsk niemieckich przy jednoczesnej silnej dywersji na liniach komunikacyjnych. Działania zbrojne miały rozpocząć się w momencie odwrotu okupanta i kończyły się z chwila nadejścia Rosjan. Cel polityczny zakładał utworzenie na obszarach wyzwolonych przez AK administracji podległej Rządowi Londyńskiemu. Wobec wkraczających wojsk sowieckich Polacy mieli występować w roli gospodarza. Okręg krakowski AK jeden z najważniejszych w okupowanym kraju odegrał istotna rolę w tej akcji. Czas projekcji: 30 min.
3. „OSTATNI...”, scen.: T. Doroszuk i A. Sikorski, realiz.: A. Sikorski. Film prezentuje sylwetkę ostatniego ukrywającego się z bronią w ręku partyzanta niepodległościowego podziemia na Lubelszczyźnie, Józefa Franczaka ps. „Lalek”, mechanizm osaczania go przez aparat resortu bezpieki, a w końcu dramatyczne okoliczności jego śmierci w walce z obławą MO i SB 21 października 1963 r. Unikalne relacje osób najbliżej związanych z partyzantem oraz nieznane dotąd materiały archiwalne IPN, pokazujące obraz niezłomnego bohaterstwa i kulisy zdrady. Jako komentatorzy wydarzeń występują pracownicy lubelskiego Biura Edukacji Publicznej: dr Sławomir Poleszak i dr Rafał Wnuk. Czas projekcji: 23 min.
4. „Polska szuka bohaterów”, reż. A. Gołębiewski. Film reżysera takich obrazów jak „Kwatera Ł”, „Dzieci Kwatery Ł”. Film przedstawia proces poszukiwania ofiar terroru komunistycznego w Polsce. Postacią wokół, której toczy się narracja jest Danuta Siedzikówna "Inka". Czas projekcji: 19 min.
5. „Kapelan wyklęty ks. Władysław Gurgacz - kapelan Polski Podziemnej”, realiz.: B. Grabowska i P. Grabowski. Film przedstawia sylwetkę jezuity, ks. Władysława Gurgacza, który w 1948 r. przystąpił do działającej na Sądecczyźnie Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Za swój obowiązek uznał roztoczenie opieki duszpasterskiej nad partyzantami walczącymi w podziemiu antykomunistycznym. Komuniści za odprawianie polowych Mszy św. i nauczanie partyzantów życia zgodnego z zasadami wiary katolickiej skazali go na śmierć. Czas projekcji: 39 min.
Filmy prezentowane będą po zgłoszeniu uczestnictwa i dokonaniu wyboru filmu lub zestawu filmów dla każdej grupy indywidualnie. Emisja filmów planowana jest w dniach 1 - 15 marca br. w godzinach 9 - 14. Projekcje organizowane będą dla grup od 10 - 30 osób jednorazowo w sali edukacyjnej w Gmachu Głównym ul. Jagiellońska 56, I piętro, wg kolejności zgłoszeń. Istnieje możliwość indywidualnego uzgodnienia terminu. Godziny projekcji możemy dopasować do możliwości czasowych zainteresowanych grup szkolnych.
Zainteresowane grupy prosimy o dokonanie wyboru filmu/filmów, zgłoszenie terminu i godziny projekcji w Dziale Edukacji tel. 18 443 77 08 wew. 123, 124 lub e-mail: edukacja@muzeum.sacz.pl do 13 marca br. Wstęp wolny.
Zachęcamy nauczycieli, młodzież starszych klas szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych oraz wszystkich zainteresowanych tą tematyką, a także tych którzy chcą poprzez udział w takim wydarzeniu uhonorować bohaterów tamtych czasów, do uczestnictwa w takiej niezwykłej lekcji historii.
Istnieje możliwość, po projekcji filmu i wcześniejszym zgłoszeniu, zwiedzania ekspozycji stałej w Gmachu Głównym w ramach projektu „Klimaty Sądeckie” w ½ ceny biletu ulgowego tj. 4 zł. od osoby. Czas zwiedzania - ok. 30-40 min.
Zapraszamy również do skorzystania z innych propozycji zawartych w ofercie edukacyjnej dostępnej na pod linkiem: https://muzeum.sacz.pl/edukacja?page=1
Poniżej propozycje filmów wraz z krótkim opisem.
1. „Zapora”, reż. K. Starczewski. Film jest dokumentem poświęconym majorowi Hieronimowi Dekutowskiemu. Na godzinny obraz składają się przede wszystkim wspomnienia podkomendnych „Zapory”, jego kolegów, przyjaciół i członków rodziny. Dobór tych osób oraz ich wypowiedzi czyni z filmu wartką, dramatyczną opowieść o jednym z najwybitniejszych dowódców partyzanckich Lubelszczyzny - cichociemnego, żołnierza polskiego podziemia niepodległościowego, zamordowanego przez komunistów i skazanego przez nich na wieczną niepamięć. Dokument powstał z fascynacji sylwetką „Zapory” i wypowiedziami ludzi, którzy go znali i opowiadali o jego losach. Twórcy filmu postanowili urozmaicić jednak ten materiał, obrazując niektóre wydarzenia animacjami, wykorzystującymi najnowsze zdobycze techniki filmowej i komputerowej. W efekcie wyszło dzieło atrakcyjne wizualnie, interesujące również dla młodego widza. Czas projekcji: 67 min.
2. „Akcja BURZA w okręgu krakowskim”, reż. D. Walusiak. Pod koniec okupacji niemieckiej Komenda Główna Armii Krajowej opracowała nowy plan działania, „wzmożoną akcje dywersyjną" o kryptonimie „Burza". Cel wojskowy zakładał nieustanne nękanie cofających się wojsk niemieckich przy jednoczesnej silnej dywersji na liniach komunikacyjnych. Działania zbrojne miały rozpocząć się w momencie odwrotu okupanta i kończyły się z chwila nadejścia Rosjan. Cel polityczny zakładał utworzenie na obszarach wyzwolonych przez AK administracji podległej Rządowi Londyńskiemu. Wobec wkraczających wojsk sowieckich Polacy mieli występować w roli gospodarza. Okręg krakowski AK jeden z najważniejszych w okupowanym kraju odegrał istotna rolę w tej akcji. Czas projekcji: 30 min.
3. „OSTATNI...”, scen.: T. Doroszuk i A. Sikorski, realiz.: A. Sikorski. Film prezentuje sylwetkę ostatniego ukrywającego się z bronią w ręku partyzanta niepodległościowego podziemia na Lubelszczyźnie, Józefa Franczaka ps. „Lalek”, mechanizm osaczania go przez aparat resortu bezpieki, a w końcu dramatyczne okoliczności jego śmierci w walce z obławą MO i SB 21 października 1963 r. Unikalne relacje osób najbliżej związanych z partyzantem oraz nieznane dotąd materiały archiwalne IPN, pokazujące obraz niezłomnego bohaterstwa i kulisy zdrady. Jako komentatorzy wydarzeń występują pracownicy lubelskiego Biura Edukacji Publicznej: dr Sławomir Poleszak i dr Rafał Wnuk. Czas projekcji: 23 min.
4. „Polska szuka bohaterów”, reż. A. Gołębiewski. Film reżysera takich obrazów jak „Kwatera Ł”, „Dzieci Kwatery Ł”. Film przedstawia proces poszukiwania ofiar terroru komunistycznego w Polsce. Postacią wokół, której toczy się narracja jest Danuta Siedzikówna "Inka". Czas projekcji: 19 min.
5. „Kapelan wyklęty ks. Władysław Gurgacz - kapelan Polski Podziemnej”, realiz.: B. Grabowska i P. Grabowski. Film przedstawia sylwetkę jezuity, ks. Władysława Gurgacza, który w 1948 r. przystąpił do działającej na Sądecczyźnie Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej. Za swój obowiązek uznał roztoczenie opieki duszpasterskiej nad partyzantami walczącymi w podziemiu antykomunistycznym. Komuniści za odprawianie polowych Mszy św. i nauczanie partyzantów życia zgodnego z zasadami wiary katolickiej skazali go na śmierć. Czas projekcji: 39 min.
Filmy prezentowane będą po zgłoszeniu uczestnictwa i dokonaniu wyboru filmu lub zestawu filmów dla każdej grupy indywidualnie. Emisja filmów planowana jest w dniach 1 - 15 marca br. w godzinach 9 - 14. Projekcje organizowane będą dla grup od 10 - 30 osób jednorazowo w sali edukacyjnej w Gmachu Głównym ul. Jagiellońska 56, I piętro, wg kolejności zgłoszeń. Istnieje możliwość indywidualnego uzgodnienia terminu. Godziny projekcji możemy dopasować do możliwości czasowych zainteresowanych grup szkolnych.
Zainteresowane grupy prosimy o dokonanie wyboru filmu/filmów, zgłoszenie terminu i godziny projekcji w Dziale Edukacji tel. 18 443 77 08 wew. 123, 124 lub e-mail: edukacja@muzeum.sacz.pl do 13 marca br. Wstęp wolny.
Zachęcamy nauczycieli, młodzież starszych klas szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych oraz wszystkich zainteresowanych tą tematyką, a także tych którzy chcą poprzez udział w takim wydarzeniu uhonorować bohaterów tamtych czasów, do uczestnictwa w takiej niezwykłej lekcji historii.
Istnieje możliwość, po projekcji filmu i wcześniejszym zgłoszeniu, zwiedzania ekspozycji stałej w Gmachu Głównym w ramach projektu „Klimaty Sądeckie” w ½ ceny biletu ulgowego tj. 4 zł. od osoby. Czas zwiedzania - ok. 30-40 min.
Zapraszamy również do skorzystania z innych propozycji zawartych w ofercie edukacyjnej dostępnej na pod linkiem: https://muzeum.sacz.pl/edukacja?page=1