Chyża Babci Matrony na Czarnej Wodzie

Adres: Czarna Woda 227, gm. Szczawnica

Właścicielka: Agnieszka Stopka

Tel. 788 751 375

Historia: Chyża stała we wsi Czarna Woda (obecnie jedna z ulic wsi Jaworki w gminie Szczawnica) co najmniej od XIX w., bo prababka właścicielki już w dzieciństwie pamiętała ją jako starą. Ma autentyczną tabliczkę z dawnym numerem domu. Była zamieszkana do początku lat dwutysięcznych przez Matronę Gieras, babkę właścicielki. Chociaż łemkowską rodzinę objęły wszystkie trzy wysiedlenia Rusnaków w roku 1945, 1947 i 1950, to prababka właścicielki, Aleksandra, z uporem tu wracała i ostatecznie w ciągu 30 lat odkupiła dom z działką od „Państwa” dzięki środkom od swoich dzieci, które zostały na Dolnym Śląsku, znajdując tam pracę. Obecnie w planach jest ożywienie tego domu – właścicielka zamierza mieszkać w chyży, jednocześnie tworząc tam miejsce pamięci o Rusinach Szlachtowskich i organizując warsztaty o charakterze terapeutycznym i etnograficznym.

Charakter zbiorów: zabytkowy budynek z piwnicą i „wychodkiem”; kapliczka; stare meble, m.in. skrzynie i kołyska; sprzęty gospodarskie z tego domu oraz pozyskane;  przedmioty kultu: obrazy, rusiński krzyżyk; autentyczne rusińskie stroje; rzeźby; fotografie i zapiski rodzinne; dziedzictwo niematerialne – nagrania pieśni, wspomnień i wywiadów.

Szczególnie wartościowe przedmioty: budynek jako przykład dawnej architektury wiejskiej; krzyżyk greckokatolicki; stroje: kłaczenica, dwa lajbyki, dwie zapaski, serdak męski, kożuch, kierpiec z jednego kawałka skóry – drutowany; cepy.

Udostępnianie: Pomimo trwającego remontu, chyża jest częściowo udostępniana zwiedzającym po umówieniu się z właścicielką.

https://pieniny24.pl/aktualnosci/9049/Historia-Starego-Domu-z-Czarnej-Wody

https://www.facebook.com/people/Chy%C5%BCa-Babci-Matrony-na-Czarnej-Wodzie/61550563922866/


Fot: Agnieszka Stopka