Maria Ritter. Artystka

Urodziła się  w Nowym Sączu w 1899 r. i tutaj spędziła całe swoje życie. W latach 1921-1927 studiowała w Krakowie na Akademii Sztuk Pięknych, ucząc się aż w czterech pracowniach: malarstwa sztalugowego u Wojciecha Weissa, grafiki u Jana Wojnarskiego, rzeźby u Xawerego Dunikowskiego, a technik ściennych u Jana Hoplińskiego. Rok akademicki 1924/25 spędziła w Paryżu na studiach prywatnych u Fernanda Légera i Othona Friescha. Spotykała się tam z polskimi stypendystami krakowskiej ASP, zwanych kapistami, skupionymi wokół Józefa Pankiewicza. Kontakty te nie pozostały bez wpływu na jej malarstwo. Będąc w Paryżu, podobnie jak wielu studentów i początkujących artystów szkoliła swój warsztat kopiując w Luwrze obrazy dawnych mistrzów.

Po zakończeniu studiów wstąpiła do krakowskiej grupy „Zwornik”, która skupiała przedstawicieli koloryzmu. Zainteresowania kolorystyczne są obecne w jej malarstwie do lat 60. Potem jej obrazy stały się bardziej linearne, płaskie, kolor uległ stonowaniu i zgaszeniu. Wiele prac z tego czasu utrzymane są w niemal monochromatycznej, najczęściej w szaro-brązowo-beżowej kolorystyce. Powstają wówczas pierwsze obrazy abstrakcyjne. Osobną dziedzinę twórczości Marii Ritter stanowią prace o tematyce sakralnej, w których wypracowała własny język stylistyczny, inspirowany malarstwem gotyckim oraz ikonowym. Dzięki swojej wszechstronności i talentowi podejmowała się w tym zakresie różnorodnych zleceń. Wykonywała więc obrazy ołtarzowe, cykle Drogi Krzyżowej, polichromie ścienne i sufitowe oraz niewielkie ołtarze. Jej realizacje znajdują się w wielu kościołach diecezji tarnowskiej.

Maria Ritter pracowała aktywnie w różnych organizacjach społecznych i artystycznych na terenie Nowego Sącza. Za swoją działalność na tym polu była wielokrotnie odznaczana i nagradzana. Gdy w 1974 r. przeszła wylew, który spowodował prawostronny paraliż, nie mogąc znieść bezczynności, ćwiczyła się w rysowaniu lewą ręką. Aby odróżnić wykonywane wówczas rysunki od swoich wcześniejszych swoich prac, oznaczał je zawsze napisem: „lewą ręką”.

Maria Ritter zmarła w Nowym Sączu 25 marca 1976 r. Trzy lata później Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu urządziło w części zajmowanego przez nią mieszkania przy Rynku 2, stałą ekspozycję prac artystki, mieszczącą się w jej dawnej pracowni. Jest ona zarazem uzupełnieniem przygotowanej przez nas wystawy, upamiętniającej 125. rocznicę jej urodzin. Prezentowane na niej eksponaty pochodzą z kolekcji Muzeum Ziemi Sądeckiej oraz zbiorów rodzinnych.

Edyta Ross-Pazdyk


Wystawa zrealizowana w ramach projektu „Muzea Domowe – ożywianie tożsamości w społecznościach lokalnych Małopolski”