Rogatywka garnizonowa ppłk. Stefana Kotlarskiego

Informacje

Nr inwentarza

MNS-H/2802

Dział

Dział Historyczno-Archeologiczny

Technika

szycie, odlew, oksydowanie,

Klasyfikacja praw autorskich

Opis

Rogatywka ppłk piechoty Stefana Kotlarskiego pochodzi z czasów, kiedy był dowódcą 31 Pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi (1928-1931), świadczy o tym również logo wytwórcy: „Korona”, Piotrkowska 45,  Łodź, znajdujące się wewnątrz czapki na skórzanym kawałku materiału tzw. potniku.

Warto zwrócić uwagę na charakterystycznego polskiego orła wojskowego wz. 19 wykonanego przez zakład grawerski Skarnik & Fiszbein w Warszawie. Spoczywający na tarczy amazonek orzeł z białego oksydowanego metalu przymocowany jest do rogatywki tzw. bączkiem. Na granatowym otoku rogatywki – świadczącym o rodzaju wojska  - znajdują się dwa srebrne galony przynależne starszym oficerom i dwie gwiazdki haftowane srebrną nicią tzw. bajorkiem, które Stefan Kotlarski otrzymał w 1945 r. wraz z awansem na podpułkownika. Tak wspomina to wydarzenie:

 „ No ale jest rok 1945 i ja melduję się w „MSW wojskowych” we Włochach pod Warszawą - w siedzibie Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. W gmachu „MSW” urzędowały razem władze wojskowe polskie i rosyjskie. Po zameldowaniu się, stanąłem przed Komisją Rehabilitacyjną. Komisja składała się z 5-ciu oficerów. Przewodniczył generał. Nazwisk już dzisiaj nie wspomnę. Razem ze mną stawał przed Komisją mjr Malawski z Mszany Dolnej, któremu również udało się już wyrwać z niewoli niemieckiej i powrócić do kraju. Po przesłuchaniu nas na temat całego okresu wojny i niewoli, zostaliśmy obaj rehabilitowani za okres niewoli i nominowani do stopnia podpułkowników. Odbyło się to uroczyście, Komisja Rehabilitacyjna wstała, a generał gratulował nam serdecznie postawy czasów wojny i nominacji.

Bartłomiej Czech


Bibliografia:
Zdzisław Żygulski (jun.), Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.

 
Stefan Kotlarski ur.  16 sierpnia 1891 r. w Jaśle. Gimnazjum ukończył w Jaśle, studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1912 – 1914 był członkiem Drużyn Sokolich Ogniska Jasielskiego – organizacji paramilitarnej przygotowującej kadry dla wojska polskiego. W 1914 został zmobilizowany w Nowym Sączu do 20 Pułku Piechoty Armii Austriackiej i wraz z nimi przeszedł całą 1 wojnę światową walcząc na frontach: serbskim, rosyjskim, rumuńskim i włoskim jako Leutenant d-ca kompani ckm (ciężkich karabinów maszynowych). Na froncie włoskim dostał się do niewoli w końcu 1917 roku na Isonzo. Zgłosił się do Armii Polskiej tworzonej we Francji – Armii Hallera – zwanej „Błękitną Armią” jako porucznik d-ca kompanii ckm, brał udział w ramach Batalionu Polskiego w defiladzie zwycięstwa pod Łukiem Tryumfalnym w Paryżu. W 1919 wrócił do kraju z Armią Hallera, by walczyć ze swym 4 Pułkiem Strzelców Hallerowskich na frontach: południowo- wschodnim – odsiecz Lwowa, południowo-zachodnio- śląsko – krakowskim – Górny Śląsk, pomorskim- zajmowanie Pomorza i wybrzeża, wschodnim w wojnie polsko- bolszewickiej od Wilna do Warszawy jako d-ca Batalionu 11 dywizji pomorskiej. Po wojnie wrócił do Nowego Sącza w stopniu kpt. I służył w 1 Pułku Strzelców Podhalańskich a w Cieszynie jako mjr d-ca batalionu. Brał udział w wydarzeniach 1926 r. w zgrupowaniu generała Galicy w wojskach wiernych rządowi Witosa był następnie d-ca batalionu a potem  d-ca 31 Pułk u Strzelców Kaniowskich w Łodzi, następnie komendantem PKU Łódź. Potem w Nowym Sączu – już w stanie spoczynku działał w „Sokole” i „chórze Echo”, by w 1939 roku znowu brać udział w kampanii wrześniowej jako d-ca odcinka frontu pod Przemyślem i ostatni polski komendant placu w Nadwórnej. Przeszedł na Węgry gdzie został internowany, a następnie po wkroczeniu Niemców wywieziony do obozu jenieckiego w Lunkenwalde pod Berlinem – filia Genzhagen. W kwietniu 1945 powrócił do Nowego Sącza. Awansowany do stopnia ppłk. Przeszedł na emeryturę wojskową i pracował w służbie państwowej cywilnej do 1970. Zmarł 21 marca 1973 roku w Nowym Sączu, gdzie został pochowany w grobowcu rodzinnym, żegnany przez Społeczeństwo Sądecczyzny.