Krzesło wiedeńskie

Informacje

Nr inwentarza

Nr inw. MNS KW 16775, EI/4241

Dział

Dział Etnografii

Materiał

Drewno

Klasyfikacja praw autorskich

Opis

Spośród mebli znajdujących się na wyposażeniu mieszkania posła Myjaka z Zagorzyna w Sądeckim Parku Etnograficznym na uwagę zasługuje drewniane krzesło wiedeńskiej firmy Jacob & Josef Kohn. Siedzisko oraz oparcie mebla zdobi tłoczony ornament groteskowy, składający się z centralnie umieszczonej twarzy satyra i oplatających ją wici roślinnych. Krzesło posiada toczone, okrągłe nogioraz dwie ozdobne tralki służące za boki oparcia. Na spodzie mebla znajduje się przyklejona papierowa metka z oznaczeniem „Jacob&JosefKohn”, które było stosowane od lat 60. XIX wieku do 1920 roku.

Historia firmy sięga 1849 roku, kiedy Jacob Kohn razem ze swoim synem Josefem założyli w Wiedniu manufakturę mebli giętych. Firma bardzo szybko stała się głównym konkurentem niemieckiej firmy Thonet i jednym z wiodących producentów mebli w Austro-Węgrzech. Podczas projektowania mebli Firma Kohn współpracowała ze słynną Spółdzielnią Rzemieślniczą zwaną Warsztatami Wiedeńskimi, założoną w 1903 roku przez Josefa Hoffmana i Kolomana Mosera w Wiedniu, inspirującą się secesją oraz brytyjskim nurtem Arts&Crafts. Efektem współpracy z  projektantem Josefem Hoffmanem jest m.in. słynne Sitzmachine – krzesło z regulowanym oparciem z ok. 1905 roku, które firma Kohn sprzedawała aż do 1916 roku w wielu wersjach, m. in. z poduszkami i bez.  Model ten znajduje się obecnie w najsłynniejszych muzeach na całym świecie. Współpraca firmy Jacob&Josef Kohnz Hoffmanem jest jednym z pierwszych przykładów udanej kooperacji projektanta i rzemieślnika, wpisując się idealnie w założenia Warsztatów Wiedeńskich.

W 1914 roku firma połączyła się z bliźniaczą firmą Mundus AG, czego efektem była nowa marka Mundus-Kohn, mająca swoją siedzibę do 1919 w Wiedniu, a w późniejszych latach w Cieszynie. Zakłady firmy rozsiane na terenach Czech, Austrii i Polski zajmowały się masową produkcją krzeseł, stołów, wieszaków i łóżek. Firma nieustannie poszerzała swój asortyment, oferując kompletne wyposażenia dla kawiarni, hoteli oraz osób prywatnych. W późniejszych latach skupiła się na produkcji bardziej luksusowych mebli salonowych. Do kolejnej istotnej zmiany w strukturach firmy doszło w 1924 roku, kiedy to została przejęta przez największego producenta mebli giętych, firmę Thonet. Taki stan rzeczy utrzymywał się do początku II wojny światowej, kiedy kontrola nad produkcja przeszła w ręce okupanta. Po wojnie Thonet stał się czechosłowackim przedsiębiorstwem krajowym i otrzymał nową nazwę Ton (Továrna Ohýbaného Nábytku – Fabryka Mebli Giętych).

Justyna Stasiek-Harabin

Ważniejsza literatura:
Pierre Kjellberg, „Historia Mebli Europejskich”, Warszawa 2014
Steven Parissien, „Historia wnętrz. Dom od roku 1700”, Warszawa 2007